Διενέργεια Πιλοτικής Ανταγωνιστικής Διαδικασίας υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 8 του N. 4414/2016

Διενέργεια Πιλοτικής Ανταγωνιστικής Διαδικασίας υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 8 του N. 4414/2016

Δεν αντανακλά τη βούληση του νομοθέτη η προκήρυξη πιλοτικού διαγωνισμού για τα φωτοβολταϊκά από τη ΡΑΕ

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για το τελικό κείμενο της προκήρυξης της ΡΑΕ για τη διενέργεια της πιλοτικής ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις.

Η προκήρυξη, όχι μόνο δεν έλαβε υπόψη της τα σχόλια των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση (σχόλια που όλα ανεξαιρέτως κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση), αλλά πρόσθεσε και νέες ρυθμίσεις, οι οποίες δεν είχαν τεθεί σε διαβούλευση και οι οποίες σαφώς αντιβαίνουν το γράμμα και το πνεύμα του Ν.4414/2016.

Χαρακτηριστική είναι η πρόβλεψη του άρθρου 15 ότι: “σε περίπτωση αδιάθετης ισχύος μόνο στην Κατηγορία Ι, αυτή μεταφέρεται στην Κατηγορία ΙΙ. Σε περίπτωση αδιάθετης ισχύος μόνο στην Κατηγορία ΙΙ, αυτή μεταφέρεται στην Κατηγορία Ι. … Η ως άνω μεταφορά αδιάθετης ισχύος έχει ως σκοπό την κάλυψη του πρώτου και μόνο κατά σειρά έργου που δεν επιλέχθηκε στην κατηγορία αυτή. Σε περίπτωση που με τη μεταφορά της αδιάθετης ισχύος δεν είναι δυνατή η κάλυψη όλης της ισχύος του πρώτου αυτού έργου, τότε η εν λόγω διαδικασία περατώνεται ως έχει. Σε περίπτωση όμως που με τη μεταφορά της αδιάθετης ισχύος καλύπτεται όλη η ισχύς του πρώτου κατά σειρά έργου που δεν είχε επιλεγεί, τότε αυτό το έργο και μόνο αυτό κατατάσσεται στην λίστα των Επιλεγέντων Συμμετεχόντων. Τυχόν αδιάθετη ισχύς που μεταφέρθηκε, πέραν αυτής της ισχύος του πρώτου έργου που θα καλυφθεί, δεν διατίθεται για την κάλυψη άλλου έργου”.

Η πρόβλεψη αυτή (που δεν περιλαμβανόταν στο κείμενο διαβούλευσης) ουδόλως αντανακλά τα προβλεπόμενα από το Ν.4414/2016, ο οποίος αναφέρει επί λέξει ότι: “η δημοπρατούμενη ισχύς επιμερίζεται μεταξύ φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων που υποχρεούνται σε λήψη άδειας παραγωγής και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 4 του ν.3468/2006 (Α΄129). Ο ακριβής επιμερισμός της προς προκήρυξη ισχύος καθορίζεται στην απόφαση της παρ.8, ενώ η προκηρυσσόμενη ισχύς για τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν.3468/2006 (Α΄ 129) δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20%της συνολικά δημοπρατούμενης ισχύος. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη δυνατότητα κατανομής αδιάθετης ισχύος προς κατακύρωση μεταξύ των δύο κατηγοριών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, αν η ισχύς των επιλεχθέντων φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ανά κατηγορία υπολείπεται της αρχικά δημοπρατούμενης ισχύος της αντίστοιχης κατηγορίας φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων του προηγούμενου εδαφίου, χωρίς τον περιορισμό του ποσοστού που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο, καθορίζονται με την απόφαση της παρ. 8.”

Με άλλα λόγια, ο νομοθέτης ήθελε να μη μείνει πρακτικά αδιάθετη ισχύς, δίνοντας, για παράδειγμα, τη δυνατότητα να μεταφερθεί ισχύς στη μικρή κατηγορία ακόμη κι αν η τελικά επιλεγείσα για ενίσχυση ισχύς ξεπεράσει τα 8 MW (20%*40 MW). Αντιθέτως, με τη ρύθμιση της ΡΑΕ είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα παραμείνει αδιάθετη ισχύς σε σχέση με την αρχικά δημοπρατούμενη.

Το πιο σοβαρό πρόβλημα όμως της προκήρυξης της ΡΑΕ είναι η εμμονή στον αυθαίρετο “κανόνα του 40%”, δηλαδή σε κάθε μία από τις δύο κατηγορίες το ποσοστό συμμετοχής να είναι τουλάχιστον 40% πλέον της δημοπρατούμενης ισχύος. Με βάση τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις της αγοράς, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ακύρωσης του πιλοτικού διαγωνισμού για μία ή και για τις δυο κατηγορίες έργων, αφού δεν είναι βέβαιο ότι θα συμμετάσχει εν τέλει ικανός αριθμός έργων που θα συμπληρώνουν την ισχύ του κανόνα του 40% (ελλείψει πληθώρας ώριμων αδειοδοτικά έργων). Τα μόνα έργα που με σχετική βεβαιότητα θα συμμετάσχουν είναι αυτά που, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΡΑΕ, κατέθεσαν πρόσφατα στον ΔΕΔΔΗΕ τις εγγυητικές για επαναδιατύπωση της οριστικής προσφοράς σύνδεσης (23,4 MW).  Τα λοιπά υποψήφια έργα (με Οριστική Προσφορά Σύνδεσης σε ισχύ ή με Σύμβαση Σύνδεσης σε ισχύ) έρχονται από το παρελθόν και μόνο εικασίες μπορεί να κάνει κανείς για τη συμμετοχή τους στην πιλοτική διαδικασία. Αυτό επισημάνθηκε άλλωστε από πολλούς συμμετέχοντες στη δημόσια διαβούλευση.

Τι θα συμβεί λοιπόν στην απευκταία περίπτωση που η συνολική ισχύς των συμμετεχόντων έργων σε μια κατηγορία δεν πληροί τον “κανόνα του 40%”; Σύμφωνα με την προκήρυξη της ΡΑΕ “σε περίπτωση που ο ανωτέρω Κανόνας δεν ικανοποιείται σε μία από τις ανωτέρω Κατηγορίες Ι ή/και ΙΙ, τότε η εν λόγω πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία της Κατηγορίας, για την οποία δεν ικανοποιείται ο όρος αυτός, ακυρώνεται… Σε περίπτωση που ακυρωθεί η πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία για κάποια από τις ως άνω Κατηγορίες, τότε επιστρέφεται το ποσό της εγγυητικής επιστολής Συμμετοχής (ύψους 1%) σε κάθε έναν Συμμετέχοντα της Κατηγορίας αυτής που ακυρώθηκε”.

Η ΡΑΕ δεν έχει προβλέψει δυστυχώς μια εναλλακτική διέξοδο ώστε εν τέλει ο πιλοτικός διαγωνισμός “να ολοκληρωθεί εντός του 2016”, όπως ρητά προβλέπεται από το νόμο, τις υποχρεώσεις της χώρας έναντι της ΕΕ, αλλά και την ίδια την προκήρυξη της ΡΑΕ!

Με τα παραπάνω η ΡΑΕ αναλαμβάνει δυστυχώς ένα αχρείαστο ρίσκο αλλά και θα φέρει ακέραια την ευθύνη σε περίπτωση αποτυχίας του πιλοτικού διαγωνισμού, αφού και ο νομοθέτης και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έχουν εγκαίρως προειδοποιήσει για τους εν δυνάμει κινδύνους. Ευχόμαστε ολόψυχα να κυλίσουν όλα ομαλά και να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός σύμφωνα με τις προβλέψεις και χωρίς να παραμείνει, χωρίς λόγο, αδιάθετη ισχύς. Το ερώτημα είναι γιατί η ΡΑΕ παίζει με τη φωτιά και την αγωνία ενός κλάδου που ψυχορραγεί τα τελευταία τρία χρόνια και αναζητά εναγωνίως ένα νέο ξεκίνημα.

Προκήρυξη πιλοτικού διαγωνισμού για φωτοβολταϊκά

Η ΡΑΕ, σε συνέχεια της από 27/10/2016 Δημόσιας Διαβούλευσης για την πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις προς ένταξη σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης, ανακοινώνει τα ακόλουθα:

Α. ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ

Η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 7 του Ν.4414/2016, προκηρύσσει με την υπ’ αρ. 417/2016 Απόφασή της την πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις προς ένταξη σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης, συνολικής δημοπρατούμενης ισχύος 40 MW.

  1. 1. Προκήρυξη Πιλοτικής Ανταγωνιστικής Διαδικασίας
  2. 2. Παραρτήματα 1-17 που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Προκήρυξης

Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

Πιλοτικός διαγωνισμός για φωτοβολταϊκά – Οι θέσεις του ΣΕΦ

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) επικροτεί επί της αρχής την πλειονότητα των προτεινόμενων από τη ΡΑΕ ρυθμίσεις για τη διενέργεια της πιλοτικής ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις.

Στην ενημερωτική ημερίδα που πραγματοποίησε η ΡΑΕ στις 21/10/2016, ο ΣΕΦ είχε εντοπίσει ορισμένα σημεία που έχρηζαν προσοχής και τροποποιήσεων. Με χαρά είδαμε ότι οι παρατηρήσεις αυτές του ΣΕΦ, αλλά και άλλων φορέων της αγοράς, έγιναν στην πλειοψηφία τους αποδεκτές από τη ΡΑΕ. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά το θέμα της δυνατότητας μεταβίβασης της άδειας παραγωγής έργων που θα προκριθούν στο διαγωνισμό, αλλά και τον σχετικό εξορθολογισμό του ύψους των εγγυητικών επιστολών.

Επί της αρχής, ο ΣΕΦ θεωρεί πως θα πρέπει να υπάρξει μία τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας για τις εγγυητικές επιστολές, ώστε αυτές να κατατίθενται στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας και όχι στο στάδιο της αποδοχής των όρων σύνδεσης (κάτι που μπορεί να συνεχίσει να ισχύει για όσα έργα δεν υποχρεούνται σε συμμετοχή σε διαγωνιστικές διαδικασίες).

Όρος 10.1.1.2 του σχεδίου της προκήρυξης

Προβληματισμό όμως προκαλεί η σχετική πρόβλεψη της ΡΑΕ (όρος 10.1.1.2 του σχεδίου της προκήρυξης) σύμφωνα με την οποία “το άθροισμα της ισχύος όλων των Συμμετεχόντων του Οριστικού Καταλόγου σε κάθε μία Κατηγορία πρέπει να υπερβαίνει κατά 40% την δημοπρατούμενη ισχύ της Κατηγορίας αυτής”.

Ο όρος αυτός, “προκειμένου να επιτευχθεί ικανοποιητικός ανταγωνισμός”, δεν είναι σύμφωνος ούτε με το N.4414/2016, ούτε και με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κρατική ενίσχυση για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργειας 2014-2020 (ΕΕΑG–2014/C 200/01). Κατά πρώτον, ο σχεδιαζόμενος κανόνας με βάση τον οποίο, το άθροισμα της ισχύος όλων των συμμετεχόντων σε κάθε μία κατηγορία φωτοβολταϊκών έργων πρέπει να υπερβαίνει κατά 40% την δημοπρατούμενη ισχύ της κατηγορίας αυτής, δεν ερείδεται σε κάποια ειδική νομοθετική εξουσιοδότηση προς τη ΡΑΕ. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και η επίκληση τυχόν γενικής εξουσιοδότησης για θέσπιση ρητρών, δεν μπορεί να οδηγεί εν τέλει σε ακύρωση του διαγωνισμού. Ειδικότερα, είναι προφανές ότι, η θέσπιση ενός τέτοιου κανόνα έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη βούληση του νομοθέτη, σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 4414/2016 να στηρίξει το νεοσύστατο θεσμό της ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για εγκαταστάσεις ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ. Μάλιστα, ο νομοθέτης, σε εφαρμογή των ανωτέρω Κατευθυντήριων Γραμμών νομοθέτησε ειδικώς τις προδιαγραφές για την εν λόγω ανταγωνιστική διαδικασία και επιπλέον, έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην πρώτη διαδικασία, την οποία ανήγαγε ως πιλότο για όλες τις επόμενες. Από κανένα σημείο του νόμου, δεν προκύπτει η βούληση του νομοθέτη να παρασχεθεί η δυνατότητα ακύρωσης του πιλοτικού διαγωνισμού, αντίθετα η διενέργεια αυτού θα αποτελέσει τη βάση άντλησης συμπερασμάτων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τον επόμενο διαγωνισμό.

Τα ανωτέρω προκύπτουν και από την Αιτιολογική Έκθεση του άρθρου 7 του Ν. 4414/2016, σύμφωνα με την οποία η διενέργεια του πιλοτικού διαγωνισμού πραγματοποιείται “για την αξιολόγηση αναφορικά με τη γενικευμένη εφαρμογή ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για τους νέους σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ”. Περαιτέρω, ο νομοθέτης περιγράφοντας τους στόχους της πιλοτικής διαδικασίας αναφέρει εκτός από την αξιολόγηση της απόδοσης των διαδικασιών αυτών και την εφαρμογή τους από το 2017 και εντεύθεν, ως σκοπό: “παράλληλα, με την πιλοτική αυτή διαδικασία αναμένεται να αναθερμανθεί με θετικό πρόσημο η εγχώρια αγορά για τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που βρίσκεται σε ύφεση τα τελευταία χρόνια καθώς θα επιτραπεί να συνεχιστεί η περαιτέρω διείσδυση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων με νέα εγκατεστημένη ισχύ στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα με τη βέλτιστου από πλευράς επιβάρυνσης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ μεγέθους ενίσχυσης”.

Τέλος η διενέργεια του εν λόγω πιλοτικού διαγωνισμού αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας και των λοιπών κρατών μελών σύμφωνα με την παρ. 3.3.2.1. των Κατευθυντηρίων Γραμμών, σύμφωνα με την οποία για τα έτη 2015 και 2016 η ενίσχυση τουλάχιστον 5% της σχεδιαζόμενης νέας ισχύος από ΑΠΕ θα πρέπει να χορηγείται μέσω της διαγωνιστικής διαδικασίας επί τη βάσει ξεκάθαρων, διαφανών και χωρίς διακρίσεις κριτηρίων.

Ειδικά λοιπόν για τον πιλοτικό διαγωνισμό, ο οποίος όχι μόνο πρέπει να πετύχει (όπως από κοινού επιθυμούν το αρμόδιο υπουργείο, η ΡΑΕ και η αγορά) αλλά και να ολοκληρωθεί εντός του 2016, θα ήταν σκόπιμο να μην ισχύσει ο  κανόνας του 40%.

Όρος 14.2.3.3 του σχεδίου της προκήρυξης

Στον όρο 14.2.3.3 “επισημαίνεται ότι στην διαδικασία των διαδοχικών δεσμεύσεων, αν η εγκατεστημένη ισχύς μίας προσφοράς είναι μεγαλύτερη από την εναπομείνασα ποσότητα, (είτε στη διάρκεια της δημοπρασίας με τις προσωρινές δεσμεύσεις, είτε στο κλείσιμο με την οριστικοποίηση) η προσφορά δεν εξυπηρετείται καθόλου και το σύστημα προχωρά στην επόμενη προσφορά προς εξυπηρέτηση”. Η ρύθμιση αυτή θεωρούμε ότι είναι προβληματική για δύο λόγους:

[α]. Αδικείται μία οικονομικά χαμηλότερη προσφορά έναντι άλλων υψηλότερων που έπονται, κάτι που δεν συνάδει με την επιδίωξη του “βέλτιστου από πλευράς επιβάρυνσης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ μεγέθους ενίσχυσης” στην οποία απέβλεπε ο νομοθέτης.

[β]. Ο Ν.4414/2016, στο άρθρο 7, προβλέπει ότι “για την πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών… η δημοπρατούμενη ισχύς είναι τουλάχιστον 40 MW”. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει επί της αρχής πρόβλημα αν η εγκατεστημένη ισχύς μίας προσφοράς είναι μεγαλύτερη από την εναπομείνασα ποσότητα και αν εν τέλει η συνολικά επιλεγείσα ισχύς στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής διαδικασίας ξεπεράσει κατά τι τα 40 MW.