Οι θέσεις του ΣΕΦ για το νομοσχέδιο ΑΠΕ

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) καλωσορίζει την πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ να παρουσιάσει ένα νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στη βάση των Κατευθυντήριων Γραμμών της ΕΕ. Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί άλλωστε πάγιο αίτημα του ΣΕΦ ήδη από το 2014.

Χαιρετίζει ακόμη το γεγονός ότι το νομοσχέδιο επαναβεβαιώνει την προσήλωση της χώρας στην επίτευξη των στόχων για τις ΑΠΕ ως το 2020 που ετέθησαν το 2010 (ν.3851/2010), παρόλο που κατά καιρούς ακούστηκαν και φωνές για μείωση των στόχων αυτών με πρόσχημα την οικονομική κρίση. Ορθώς η Πολιτεία θεωρεί την ανάπτυξη των ΑΠΕ ως “προτεραιότητα” για τη χώρα και ως μοχλό για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας.

Οι παρατηρήσεις του ΣΕΦ αφορούν σε ορισμένα σημεία του νομοσχεδίου ώστε να υπάρξουν κατά το δυνατόν βελτιώσεις και να γίνει εφικτή η υλοποίηση επενδύσεων εν μέσω μιας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας.

  1. Πιλοτική Ανταγωνιστική Διαδικασία

Θεωρούμε ότι η δημοπρατούμενη ισχύς στην πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία θα πρέπει να είναι σημαντικά μεγαλύτερη των 40 MW που αναφέρει το προς διαβούλευση νομοσχέδιο.

Θεωρούμε επίσης ότι η προθεσμία για την κατάθεση εγγυητικών επιστολών (προκειμένου να διατηρηθούν εν ισχύ οι Προσφορές Σύνδεσης) θα πρέπει να παραταθεί πέραν της 31ης Αυγούστου, αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη το πότε θα γίνει εφικτή η υλοποίηση της πιλοτικής διαγωνιστικής διαδικασίας. Θεωρούμε εύλογο η προθεσμία να παραταθεί έως και μία εβδομάδα πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των δικαιολογητικών των συμμετεχόντων για να διευκολυνθούν οι υποψήφιοι επενδυτές.

 

Δεδομένου ότι με το άρθρο 9 καθορίζεται ειδικό πλαίσιο συμμετοχής στις ανταγωνιστικές διαδικασίες για έργα που έχουν ενταχθεί στη Διαδικασία Στρατηγικών Επενδύσεων του ν.3894/2010 (έργα fast track), θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα έργα αυτά θα γίνουν επιπλέον των όποιων ορίων δημοπρατούμενης ισχύος τεθούν για τα υπόλοιπα έργα ώστε να παραμείνει επαρκές περιθώριο για νέες επενδύσεις.

  1. Έργα <500 kWp

Η πρόβλεψη του νομοσχεδίου είναι να ισχύσει, μέχρι νεωτέρας, η σημερινή ρύθμιση (αποζημίωση με 1,1*ΟΤΣ και 1,2*ΟΤΣ) η οποία ως γνωστόν οδηγεί σε μη βιώσιμες επενδύσεις και χρήζει άμεσης αντικατάστασης. Τονίζουμε με έμφαση πως από τα μικρομεσαία αυτά έργα κρίνεται το μέλλον χιλιάδων θέσεων εργασίας, αφού ένα κομμάτι της αγοράς φωτοβολταϊκών απασχολείται σχεδόν αποκλειστικά στην κατηγορία αυτή έργων.

Ο ΣΕΦ ζητά συνεπώς να καθοριστούν άμεσα εύλογες σταθερές τιμές για την κατηγορία αυτή. Σε περίπτωση που οι σταθερές αυτές τιμές (ιδίως για τα συστήματα με ισχύ κοντά στα 500 kWp) απέχουν σημαντικά από τις τιμές που θα διαμορφωθούν στην πιλοτική ανταγωνιστική διαδικασία (για τα συστήματα 500 kWp έως 1 MWp), μπορούν άμεσα να διορθωθούν, αφού απαιτείται απλώς μία υπουργική απόφαση και όχι νόμος για την αλλαγή τους. Η αγορά παραμένει παγωμένη από τα μέσα του 2013, ας μη χαθεί και όλο το 2016.

Συγκεκριμένα, για την κατηγορία έργων έως 500 kWp, ο ΣΕΦ προτείνει η σταθερή τιμή (feed-in-tariff, FiT) να ορίζεται από την παρακάτω σχέση:

FiT (€/MWh) = 130 – 0,05*P

όπου Ρ η ισχύς του συστήματος σε kWp.

Η εξίσωση αυτή μπορεί να περιλάβει και τα μικρά οικιακά-εμπορικά συστήματα του ειδικού προγράμματος για λόγους ισότιμης μεταχείρισης.

Letting in the Light: How Solar Photovoltaics Will Revolutionize the Electricity System

Το μερίδιο των φωτοβολταϊκών στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030 θα μπορούσε να αυξηθεί στο 13%, αντί του 2% που είναι σήμερα, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για τις ΑΠΕ (IRENA).

Στο πλαίσιο της διεθνούς κλαδικής έκθεσης Intersolar Europe, ο IRENA έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση “Letting in the Light: How Solar Photovoltaics Will Revolutionize the Electricity System”, όπου τονίζεται ότι η φωτοβολταϊκή βιομηχανία είναι έτοιμη για μαζική επέκταση, κυρίως λόγω της μείωσης κόστους.

Εκτιμάται ότι η φωτοβολταϊκή ισχύς μπορεί να φτάσει τα 1.760-2.500 GW ως το 2030, από τα 227 GW που είναι σήμερα.

«Σε πρόσφατες αναλύσεις που έκανε ο IRENA διαπιστώθηκε ότι η μείωση κόστους σε φωτοβολταϊκά και αιολικά θα συνεχιστεί και στο μέλλον, με περαιτέρω μειώσεις που θα αγγίξουν ως και το 59% ειδικά στα φωτοβολταϊκά μέσα στα επόμενα 10 χρόνια», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του IRENA, Adnan Z. Amin.

Ο ίδιος συμπληρώνει ότι σε αυτή την έκθεση «διαπιστώνεται ότι οι μειώσεις κόστους στα φωτοβολταϊκά, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, μπορούν να οδηγήσουν σε δραματική επέκταση της φωτοβολταϊκής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μετάβαση σε ένα ηλεκτρικό σύστημα που βασίζεται στις ΑΠΕ είναι σε εξέλιξη, με τα φωτοβολταϊκά να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο».

Εστιάζοντας στην τεχνολογία, την οικονομία, τις εφαρμογές, τις υποδομές, την πολιτική και τις επιπτώσεις, η έκθεση παρέχει μια επισκόπηση της παγκόσμιας φωτοβολταϊκής βιομηχανίας και τις προοπτικές της για το μέλλον. Ειδικότερα επισημαίνονται τα εξής:

Ισχύς: Η φωτοβολταϊκή ισχύς είναι η πιο ευρέως διαδεδομένη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο. Αντιπροσώπευσε το 20% του συνόλου των νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής το 2015. Την τελευταία 5ετία, η ισχύς της έχει αυξηθεί από τα 40 GW στα 227 GW.

Κόστος: Το κόστος της φωτοβολταϊκής ενέργειας ανέρχεται στα 5-10 σέντς του δολαρίου ανά κιλοβατώρα (kWh) σε Ευρώπη, Κίνα, Ινδία, Ν. Αφρική και ΗΠΑ. Το 2015 σημειώθηκαν ρεκόρ χαμηλών τιμών σε Ην. Αραβικά Εμιράτα (5,84 σέντς/kWh), Περού (4,8 σέντς/kWh) και Μεξικό (4,8 σέντς/kWh). Τον περασμένο Μάιο σε δημοπρασία στο Ντουμπάι κατατέθηκε προσφορά για 3 σέντς την kWh.

Επενδύσεις: Τα φωτοβολταϊκά αντιπροσωπεύουν πλέον περισσότερο από το 50% του συνόλου των επενδύσεων στον κλάδο των ΑΠΕ. Το 2015, οι επενδύσεις παγκοσμίως έφθασαν τα 67 δισ. δολ. για φωτοβολταϊκά στέγης, τα 92 δισ. για φωτοβολταϊκά εξαιρετικά μεγάλης ισχύος, και τα 267 εκατ. για συστήματα εκτός δικτύου.

Θέσεις εργασίας: Ο κλάδος απασχολεί σήμερα συνολικά 2,8 εκατ. υπαλλήλους στο στάδιο της κατασκευής, εγκατάστασης και συντήρησης ενός φωτοβολταϊκού.

Περιβάλλον: Η παραγωγή φωτοβολταϊκής ενέργειας έχει οδηγήσει σε μείωση του CO2 ως και 300 εκατ. τόνους το χρόνο. Το νούμερο αυτό μπορεί να φτάσει και τους 3 γιγατόνους ετησίως ως το 2030.

Κατά τον Amin «η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί άνω του 50% ως το 2030, κυρίως σε αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες. Για να καλυφθεί η ζήτηση αυτή οι κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν πολιτικές που θα επιτρέψουν στα φωτοβολταϊκά να αναπτυχθούν πλήρως».

Δείτε όλη την έκθεση εδώ.

Δημόσια διαβούλευση για το νέο καθεστώς ενίσχυσης ΑΠΕ

Νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θέτει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου με τίτλο «Νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης». Σκοπός του παρόντος σχεδίου νόμου είναι η ανάπτυξη ενός νέου καθεστώτος στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε) και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) συμβατού, πέραν των άλλων, με τις «Κατευθυντήριες Γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020)».

Οι απόψεις και προτάσεις που θα υποβληθούν θα ληφθούν υπόψη για τη βελτίωση των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Δευτέρα 27 Ιουνίου 2016 και ώρα 14:00.

Δείτε το σχέδιο νόμου εδώ

BNEF NEW ENERGY OUTLOOK 2016 – Powering a changing world

Cheaper coal and cheaper gas will not derail the transformation and decarbonisation of the world’s power systems. By 2040, zero-emission energy sources will make up 60% of installed capacity. Wind and solar will account for 64% of the 8.6TW of new power generating capacity added worldwide over the next 25 years, and for almost 60% of the $11.4 trillion invested.

8 eye-catching findings from this year’s report

  1. Coal and gas prices stay low. A projected supply glut for both commodities cuts the cost of generating power by burning coal or gas, but will not derail the advance of renewables.
  2. Wind and solar costs drop. These two technologies become the cheapest ways of producing electricity in many countries during the 2020s and in most of the world in the 2030s. Onshore wind costs fall by 41% and solar PV costs fall by 60% by 2040.
  3. Asia-Pacific leads in investment, representing 50% of all new investment worldwide. Despite slower growth in the near-term, China remains the most important center of activity.
  4. Electric car boom. EVs increase global electricity demand by 8% – reflecting BNEF’s forecast that they will represent 35% of new light-duty vehicle sales in 2040, some 90 times the 2015 figure.
  5. Cheap batteries everywhere. The rise of EVs further squashes the cost of lithium-ion batteries, boosting power storage and working with other flexible capacity to help balance renewables.
  6. A limited ‘transition fuel’ role for gas outside of the US, with only 3% growth in gas demand for power to 2040, and generation peaking in 2027.
  7. Coal’s diverging trajectories. Coal generation plummets in Europe and peaks in 2020 in the US and in 2025 in China; however it increases 7% globally due to rapid growth in other Asian and African emerging markets.
  8. 2C scenario. An extra $5.3tn investment in zero-carbon power is needed by 2040 to prevent power-sector emissions rising above the IPCC’s ‘safe’ limit of 450 parts per million.

Read the Executive Summary of the BNEF report here.

Εγκύκλιος για την έκπτωση του μεταβατικού τέλους ασφάλειας εφοδιασμού στους παραγωγούς

Έκπτωση του μεταβατικού τέλους ασφάλειας εφοδιασμού (ΜΤΑΕ) και των ειδικών τελών του άρθρου 25 του ν.3468/2006 από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων (μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας)

Αθήνα, 6 Ιουνίου 2016
Αριθ. Πρωτ.: ΔΕΑΦΒ 1086181 2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Β’, Α’

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδ.: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες: Δ. Βελισσαράκου, Φ. Φανάρα,
Γ. Μπάρλας
Τηλέφωνο: 210 – 3375312
ΦΑΞ: 210 – 3375001

ΘΕΜΑ: Έκπτωση του μεταβατικού τέλους ασφάλειας εφοδιασμού (ΜΤΑΕ) και των ειδικών τελών του άρθρου 25 του ν.3468/2006 από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων (μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας).

Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 4172/2013, κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση, γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της περ. ζ’ του άρθρου 23 του ν. 4172/2013, ορίζεται ότι δεν εκπίπτει ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων τοπ τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ.Π.Α. εισροών.

3. Με την ΠΟΛ.1113/2.6.2015 εγκύκλιό μας, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι ανωτέρω διατάξεις, διευκρινίσθηκε, μεταξύ άλλων, ότι οι φόροι που δεν εκπίπτουν απαριθμούνται περιοριστικά στις υποπεριπτώσεις της περ. ζ’ του άρθρου 23 του ν. 4172/2013 και κατά συνέπεια, λοιποί φόροι που δεν περιλαμβάνονται σε αυτές εκπίπτουν (π.χ. ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας, τέλη χαρτοσήμου, ανταποδοτικά τέλη υπέρ Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, κ.λπ.).

Επίσης, με την ίδια εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων εκπίπτει όποια δαπάνη πληροί τα κριτήρια του άρθρου 22 και συγχρόνως δεν εμπίπτει στον περιοριστικό κατάλογο των μη εκπιπτόμενων δαπανών του άρθρου 23.

4. Με τις διατάξεις του άρθρου 143Β του ν.4001/2011 όπως ισχύουν, ορίζεται ότι σε όλες τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι συνδεδεμένες στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα και Δίκτυο, επιβάλλεται μεταβατικό τέλος ασφαλείας εφοδιασμού. Στις ανωτέρω μονάδες παραγωγής περιλαμβάνονται όλες ανεξαιρέτως οι μονάδες που εγχέουν ηλεκτρική ενέργεια στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα και Δίκτυο, δηλαδή τόσο οι συμβατικές μονάδες παραγωγής όσο και οι μονάδες παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ενώ δεν περιλαμβάνονται οι μονάδες που εγχέουν ενέργεια στα μη Διασυνδεδεμένα Νησιά.

5. Επίσης, με τις διατάξεις της παραγράφου Α.1 του άρθρου 25 του ν.3468/2006 ορίζεται, ότι κάθε παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στον οποίο χορηγείται άδεια παραγωγής μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, επιβαρύνεται, από την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του σταθμού του, με ειδικό τέλος. Το τέλος αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α., τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου ή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Απαλλάσσονται από την καταβολή του ειδικού τέλους οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από συστήματα Α.Π.Ε. σε κτίρια ή από φωτοβολταϊκά συστήματα.

6. Κατόπιν όλων όσων αναφέρθηκαν παραπάνω συνάγεται ότι, το μεταβατικό τέλος ασφάλειας εφοδιασμού του ν. 4001/2011 εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων (μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας) που είναι συνδεδεμένες στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα και Δίκτυο, καθόσον δεν περιλαμβάνεται στις περιοριστικά αναφερόμενες υποπεριπτώσεις της περ. ζ’ του άρθρου 23 του ν. 4172/2013. Τα ίδια ισχύουν και για το ειδικό τέλος του άρθρου 25 του ν.3468/2006. Ως χρόνος έκπτωσης των τελών αυτών λαμβάνεται το φορολογικό έτος που αφορούν τα έσοδα επί των οποίων υπολογίζονται, καθόσον στο έτος αυτό τα υπόψη τέλη εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της επιχείρησης και αποδεικνύονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά.

Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος Διοίκησης

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αποθήκευση Ενέργειας: Η Γένεση μιας Νέας Αγοράς και το «Πάντρεμα» με την Αυτοπαραγωγή

του Στέλιου Ψωμά

Η ανατολή μιας νέας αγοράς

Όταν ο χαρισματικός Elon Musk παρουσίασε την Πρωτομαγιά του 2015 τη νέα γενιά συσσωρευτών της Tesla, δεν υπήρξε μέσο επικοινωνίας στον πλανήτη που να μην καλύψει την είδηση. Και ήταν είδηση γιατί ο Musk δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Συνιδρυτής, μεταξύ άλλων, της PayPal, CEO της Tesla Motors, πρόεδρος της Solar City, της μεγαλύτερης εταιρίας φωτοβολταϊκών στην Αμερική. Κάποιοι τον αποκαλούν Steve Jobs της ενέργειας και μάλλον δεν έχουν άδικο. Η πραγματική είδηση όμως ήταν οι μπαταρίες (οικιακής και εμπορικής χρήσης) που παρουσίασε.

Τι το καινούργιο φέρνουν αυτές οι μπαταρίες; Σίγουρα όχι κάποια τεχνολογική καινοτομία, αφού πρόκειται για κλασικούς συσσωρευτές ιόντων λιθίου που βρίσκει κανείς στο εμπόριο εδώ και μερικά χρόνια. Η καινοτομία έγκειται στο compact design και ιδιαίτερα στο κόστος, αφού προβλέπεται να παρέχονται σε τιμές χαμηλότερες του ανταγωνισμού. Για να γίνει αυτό, η Tesla θα χρησιμοποιήσει το Gigafactory που ήδη ολοκληρώνεται στη Νεβάδα (μια επένδυση 5 δις $). Το μυστικό λοιπόν είναι marketing και οικονομία κλίμακας.

Απ’ ότι φαίνεται, η κίνηση αυτή υπήρξε όντως καταλύτης για μια σειρά εξελίξεων στο χώρο της αποθήκευσης ενέργειας. Ακόμη και εταιρίες όπως η Daimler Benz (Mercedes) ανακοίνωσαν πως εισέρχονται στο χώρο της οικιακής αποθήκευσης ενέργειας. Το ίδιο έπραξαν και αρκετές εταιρίες φωτοβολταϊκών σε πολλές χώρες (από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, ως την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Βρετανία).

Αυτό το επικοινωνιακό τσουνάμι όμως δεν θα αυξήσει μόνο τα κέρδη της Tesla και των άλλων εταιριών που ήδη εμπλέκονται. Όλα δείχνουν πως θα επιταχύνει και την ανάπτυξη αυτής της νέας αγοράς συσσωρευτών οικιακής και εμπορικής χρήσης σε συνδυασμό με φωτοβολταϊκά συστήματα, μιας αγοράς που (για το κομμάτι των συσσωρευτών μόνο) εκτιμάται ότι θα αγγίζει το 2017 τα 19 δις $ σύμφωνα με την IMS Research.

Η σχετική αγορά τρέχει πλέον με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς και το κόστος της αποθηκευμένης ενέργειας έχει πέσει σχεδόν κατά 50% την τελευταία διετία και αναμένεται να πέσει εκ νέου στο μισό ως το 2020. Ταυτόχρονα, ενώ υπάρχουν θεωρητικά διαθέσιμες πολλές τεχνολογίες αποθήκευσης, φαίνεται πως έχουμε ήδη πρωταθλητή, αφού όλα δείχνουν ότι η τεχνολογία ιόντων λιθίου είναι αυτή που θα έχει τον πρώτο λόγο στις εφαρμογές. Άλλωστε, όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές συσσωρευτών (Panasonic, LG Chem, Tesla, κ.α.) έχουν ήδη επενδύσει δισεκατομμύρια σε αυτή την τεχνολογία.

 

Fig1

Πενταπλασιασμός της αγοράς συσσωρευτών σε μία μόλις διετία

Μέχρι σήμερα το πρόβλημα ήταν το υψηλό κόστος των συσσωρευτών, κάτι που λειτουργούσε αποτρεπτικά. Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα και οι επενδύσεις στον τομέα αυτό, οδηγούν σε σημαντική μείωση του κόστους των συσσωρευτών, σε βελτίωση των αποδόσεων και εν τέλει σε ένα ολοένα και πιο ελκυστικό προϊόν ευρείας κατανάλωσης.
Fig2

Εξέλιξη κόστους συσσωρευτών ιόντων λιθίου

 

Fig3

Μετά από μια πενταετία, ορισμένες τεχνολογίες συσσωρευτών αναμένεται να είναι ανταγωνιστικές στην πλειονότητα των εφαρμογών ηλεκτρισμού και μεταφορών

 

Σε ότι αφορά μεγαλύτερα συστήματα αποθήκευσης, υπάρχουν φυσικά και άλλες τεχνολογίες με συσσωρευτές βιομηχανικού τύπου (π.χ. τεχνολογίας NaS) που μπορούν να εγκατασταθούν κατά μήκος του δικτύου (π.χ. από τον ΔΕΔΔΗΕ για εξομάλυνση των αιχμών), σε φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, σε βιομηχανίες και φυσικά στα νησιά όπου μπορούν να ενισχύσουν τα αδύναμα κατά τεκμήριο δίκτυα. Ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα στην Τήλο (http://www.tiloshorizon.eu/), ενώ πρόσφατα και η ΔΕΗ εξέφρασε την πρόθεσή της να προχωρήσει σε εγκατάσταση συσσωρευτών σε άλλα νησιά του Αιγαίου.

 

Fig4

Μία εκτίμηση για την ανάπτυξη των αγορών αποθήκευσης ενέργειας στην Ευρώπη

 

Fig5

Fig6

Βιομηχανικοί συσσωρευτές (τεχνολογίας NaS) 34 MW στην Futamata της Ιαπωνίας

 

Fig7

Το μέλλον της ενέργειας – αποκεντρωμένη παραγωγή και συστήματα αποθήκευσης

 

Τι σημαίνει πρακτικά η αποθήκευση για τον οικιακό και μικρό εμπορικό καταναλωτή;

Ας υποθέσουμε ότι κάποιος εγκαθιστά ένα μικρό φωτοβολταϊκό στην κατοικία του και γίνεται αυτοπαραγωγός ενέργειας (κάτι που προβλέπεται ήδη από τη νομοθεσία για το netmetering). Προφανώς το φωτοβολταϊκό παράγει τις ώρες ηλιοφάνειας, ενώ η κατανάλωση γίνεται όλο το 24ωρο. Χοντρικά, μόνο το 1/3 παραγωγής και κατανάλωσης ταυτοχρονίζονται. Έτσι, η περίσσεια της παραγωγής εγχέεται στο δίκτυο (που παίζει το ρόλο μιας μεγάλης μπαταρίας), οι υπόλοιπες ανάγκες καλύπτονται από το δίκτυο σε πραγματικό χρόνο και, με βάση τη νομοθεσία, γίνεται συμψηφισμός παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας σε ετήσια βάση.

Ένας χοντρικός κανόνας για το ποσοστό ταυτοχρονισμού παραγόμενης-καταναλισκόμενης ενέργειας (ποσοστό που εξαρτάται από το προφίλ κατανάλωσης και καθορίζει την τιμή συμψηφισμού κάθε καταναλωτή), δίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Fig12

Αν τώρα προστεθεί στο σύστημα και μία μπαταρία, το ποσοστό της πράσινης ενέργειας που ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο αυξάνεται (μπορεί να ξεπεράσει και το 80%) και αυτό συνεπάγεται δύο οφέλη: ένα για τον καταναλωτή (περισσότερη εξοικονόμηση χρημάτων) και ένα για το δίκτυο, αφού οι μπαταρίες βοηθούν να μειωθεί και η βραδινή αιχμή της ζήτησης πέραν της μεσημεριανής που ήδη έχει εξαλειφθεί από τα εγκατεστημένα έως σήμερα φωτοβολταϊκά.

 

Fig8

 

Fig9

Φωτοβολταϊκό διασυνδεδεμένο με το δίκτυο σε συνδυασμό με σύστημα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας

 

Fig10

Fig11

 

Φυσικά, μπορεί κανείς με χρήση συσσωρευτών να απαλλαγεί πλήρως από τη ΔΕΗ (ή άλλο εναλλακτικό πάροχο), μια επιλογή που όμως δεν συνιστάται για τους περισσότερους καταναλωτές παρά μόνο για εκείνους που βρίσκονται σε πολύ απομακρυσμένες περιοχές. Μη ξεχνάμε ότι το δίκτυο αποτελεί την υπέρτατη “μπαταρία” παρέχοντας τη μέγιστη ασφάλεια.

Τεχνικά λοιπόν όλα δείχνουν μια χαρά. Το θέμα είναι αν ο συνδυασμός μπαταρίας και φωτοβολταϊκού συνεπάγεται και οικονομικά οφέλη τέτοια που να καθιστούν βιώσιμη την επένδυση. Η αλήθεια είναι πως σήμερα, τα οικονομικά οφέλη είναι οριακά, κάτι που όμως αναμένεται να αλλάξει δραστικά την ερχόμενη πενταετία.

Fig13

Στη Γερμανία, όπου τα τιμολόγια ηλεκτρικού είναι ιδιαιτέρως υψηλά, ο συνδυασμός φωτοβολταϊκού-συσσωρευτών είναι ήδη οικονομικά ανταγωνιστικός. Το 2015 εγκαταστάθηκαν 16.000 τέτοια συστήματα στη Γερμανία.

 

Το ελληνικό παράδοξο

Την άνοιξη του 2015 (λίγες μέρες πριν την ανακοίνωση της Tesla), ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών ζήτησε να καθοριστούν από τον ΔΕΔΔΗΕ προδιαγραφές για την εγκατάσταση συσσωρευτών σε φωτοβολταϊκά συστήματα αυτοπαραγωγής. Ενώ δεν έχουν καθοριστεί ακόμη τέτοιες προδιαγραφές, οι υπηρεσίες του ΔΕΔΔΗΕ αποφάσισαν εν τω μεταξύ πως “ηλεκτρική διαμόρφωση παράλληλης λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης (π.χ. συσσωρευτών) και του φωτοβολταϊκού συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό δεν είναι αποδεκτή”.

Την ίδια ώρα, από το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού προκηρύχθηκε δράση του ΕΣΠΑ που επιδοτεί μεταξύ άλλων και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και συστημάτων αποθήκευσης σε επιχειρήσεις. Στη Δράση “Αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές”, προβλέπεται η επιδότηση “εξοπλισμού και εργασιών για την παραγωγή ενέργειας από φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, γεωθερμία, κ.λπ.) και αποθήκευση ενέργειας”.

Με άλλα λόγια, επιδοτείται κάτι που στην πράξη δεν επιτρέπεται. Απ’ ότι φαίνεται η υπόθεση της αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα θα ακολουθήσει ένα πιο ανηφορικό δρόμο απ’ ότι σε άλλες χώρες…

*Ο Στέλιος Ψωμάς είναι Σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας και Περιβάλλοντος

Δημοσιεύτηκε στο www.energia.gr