Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει πιο φιλόδοξους στόχους για τις ΑΠΕ

ΚΟΙΝΗ ΘΕΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΑΠΕ

“Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει πιο φιλόδοξους στόχους για τις ΑΠΕ

Τουλάχιστον 35% συμμετοχή των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας ως το 2030”

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών στηρίζει την κοινή ανακοίνωση των ευρωπαϊκών φορέων ΑΠΕ για θέσπιση πιο φιλόδοξων στόχων σε ότι αφορά στη διείσδυση των ΑΠΕ ως το 2030.

Με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμβριος 2016) η ΕΕ δεσμεύεται για συμμετοχή των ΑΠΕ κατά 27% τουλάχιστον στην κατανάλωση ενέργειας ως το 2030. Ο στόχος αυτός όμως σημαίνει στην πράξη επιβράδυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ τη δεκαετία 2020-2030 σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο. Για να διατηρηθεί ο σημερινός ρυθμός ανάπτυξης, απαιτείται ένας στόχος τουλάχιστον 35% συμμετοχής των ΑΠΕ στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ως το 2030, αν η ΕΕ θέλει να διατηρήσει ένα ηγετικό ρόλο στις διεθνείς αγορές και να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.

Η υιοθέτηση του στόχου για τουλάχιστον 35% διείσδυση ΑΠΕ έναντι του προτεινόμενου 27% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα έχει, μεταξύ άλλων τα εξής αναμενόμενα οφέλη:

  • Δημιουργία επιπλέον 650.000 θέσεων εργασίας.
  • Επιπλέον μείωση των καθαρών εισαγωγών ενέργειας κατά 6%.
  • Ετήσια οικονομικά οφέλη 149 δις € από τη μείωση των εισαγωγών ενέργειας.
  • Περαιτέρω αύξηση του ετήσιου οικονομικού οφέλους κατά 6 δις € από τη μείωση των δαπανών υγείας λόγω μειωμένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
  • Ευρύτερα οφέλη για το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Είναι σαφές ότι, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο, απαιτούνται σημαντικά υψηλότερα μερίδια των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, και αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στον υπό διαμόρφωση ενεργειακό σχεδιασμό του ΥΠΕΝ. Ο ΣΕΦ είναι στην διάθεση των αρμοδίων για εξειδικευμένη τεκμηρίωση της προτεινόμενης αναγκαιότητας η οποία συναρτάται με τον ευρύτερο σχεδιασμό της ΕΕ.

Παρατηρήσεις του ΣΕΦ επί του Προσχεδίου Νόμου για τις “Ενεργειακές Κοινότητες»

Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών χαιρετίζει επί της αρχής την προώθηση ρυθμίσεων που διευκολύνουν τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων και συνεταιρισμών, θεωρώντας ότι έτσι εμπλουτίζεται το θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση των ΑΠΕ και δημιουργούνται νέες επενδυτικές ευκαιρίες για άτομα και φορείς που μέχρι σήμερα δεν είχαν το κατάλληλο όχημα για να επενδύσουν στην καθαρή ενέργεια.

Θα θέλαμε να εστιάσουμε σε τρία σημεία που εκτιμούμε ότι θα ενισχύσουν το προτεινόμενο πλαίσιο και θα διευκολύνουν την υλοποίηση επενδύσεων από ενεργειακές κοινότητες.

Επειδή το μείζον θέμα των ΟΤΑ που θα επιθυμούσαν να αξιοποιήσουν το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο είναι η εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση ενεργειακών επενδύσεων, θα ήταν δόκιμο να προβλεφθεί θεσμικά η συμμετοχή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) στην χρηματοδοτική υποστήριξη και εγγυοδοσία ενεργειακών έργων των ΟΤΑ. Ήδη το ΤΠΔ έχει δεσμευτεί για τη χρηματοδότηση έργων οδοφωτισμού σε ΟΤΑ καλύπτοντας το κόστος για μελέτες και προμήθεια ή μίσθωση μηχανημάτων και εξοπλισμού. Η εμπλοκή του και σε άλλα έργα (π.χ. προώθηση έργων αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό) κρίνεται ως ιδιαίτερα κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία του εγχειρήματος των ενεργειακών κοινοτήτων, δεδομένης της οικονομικής αλλά και τεχνικής αδυναμίας των ΟΤΑ να υποστηρίξουν αυτά τα έργα. Συνεπώς θα μπορούσε να ενταχθεί η ανάπτυξη τέτοιων έργων με τριμερή ΣΔΙΤ (ΟΤΑ, ιδιώτης κατασκευαστής – συντηρητής και Ταμείο Παρακαταθηκών) ώστε να είναι εφικτή η κατασκευή των έργων, η συντήρησή τους για μια πενταετία και η αποπληρωμή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, από τα προσδοκώμενα οφέλη (στην περίπτωση π.χ. πώλησης ενέργειας) ή/και τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ΟΤΑ (στην περίπτωση π.χ. ενεργειακού συμψηφισμού).

Επειδή η δημιουργία μιας Ενεργειακής Κοινότητας προϋποθέτει αρχικά έξοδα και σημαντικό χρόνο μέχρι την ολοκλήρωση της και προκειμένου να μη χαθούν προθεσμίες και ευκαιρίες χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ, προτείνουμε να μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις χρηματοδότησης στα τρέχοντα προγράμματα ΕΣΠΑ και Ενεργειακές Κοινότητες “υπό σύσταση”, με την οριστικοποίηση της ένταξης να γίνεται όταν ολοκληρώνεται και τυπικά η δημιουργία της Ενεργειακής Κοινότητας και υπάρχει η ετοιμότητα υλοποίησης του έργου. Με τον τρόπο αυτό Ενεργειακές Κοινότητες για τις οποίες δεν θα εγκριθεί η υλοποίηση έργων τους, δεν θα έχουν υποβληθεί σε δαπάνες αλλά και μακροχρόνιες υποχρεώσεις διατήρησης της νομικής του οντότητας.

Ειδικά για Δομές Κοινωνικής Στήριξης, ή Δομές που υποστηρίζουν Κοινωνικά Ευάλωτες Ομάδες Πολιτών και ΑΜΕΑ, που επιθυμούν να δημιουργήσουν Ενεργειακές Κοινότητες και να αξιοποιήσουν την αυτοπαραγωγή, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα συμμετοχής σε σχετικά προγράμματα του ΕΣΠΑ με παράλληλη εγγυοδοσία από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για να υποστηρίζεται περισσότερο η δυνατότητα υλοποίησης των έργων.

Σε διαβούλευση νομοσχέδιο για Ενεργειακές Κοινότητες

Το ΥΠΕΝ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο που αφορά στο προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων – Ενεργειακών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Το σχέδιο νόμου συνιστά μια νέα και ολοκληρωμένη θεσμική παρέμβαση στην κατεύθυνση της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας στον ενεργειακό τομέα και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας και της καινοτομίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας βάσει των κατευθύνσεων και προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης, της επεξεργασίας της Ομάδας Εργασίας και των κατευθύνσεων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ενέργειας.

Δεδομένης της σπουδαιότητας της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, ο Υπουργός καλεί όλους τους πολίτες, τους κοινωνικούς εταίρους και κάθε ενδιαφερόμενο να συμμετάσχουν καταθέτοντας προτάσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι διατάξεις του. Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Τρίτη 20 Ιουνίου 2017 και ώρα 14:00.

Μπορείτε να δείτε το σχέδιο νόμου εδώ

Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας

Επιστολή προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απέστειλε ο ΣΕΦ για το θέμα της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε ένα μικρό ποσοστό γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Στην επιστολή επισημαίνονται τα παρακάτω:

Με το Ν.4015/2011 απαγορεύεται πλέον η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γαίες υψηλές παραγωγικότητας. Όλες όμως οι αρδευόμενες εκτάσεις θεωρούνται γαίες υψηλής παραγωγικότητας, οπότε η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού από επαγγελματία αγρότη για να καλύψει τη ζήτηση μιας αντλίας στο χωράφι του ή από έναν ΓΟΕΒ ή ΤΟΕΒ για τις ανάγκες ενός αντλιοστασίου είναι πρακτικά αδύνατη στο χώρο κατανάλωσης της ενέργειας.

Σημειωτέον ότι η γεωργική έκταση που μένει ακαλλιέργητη είναι 125,5 φορές μεγαλύτερη από την έκταση που δεσμεύουν όλα τα φωτοβολταϊκά που έχουν  εγκατασταθεί στη χώρα μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η γεωργική γη στην Ελλάδα ανέρχεται σε 36,8 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων καλλιεργούνται τα 31,7 εκατ. στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι τα εγκατεστημένα σήμερα φωτοβολταϊκά δεσμεύουν το 0,1% της γεωργικής γης ή αλλιώς το 0,03% της έκτασης της χώρας.

Προτείνουμε λοιπόν, αφενός να μην υπάρξει καθολική απαγόρευση της εγκατάστασης ΑΠΕ σε περιοχές με αγροτική χρήση, αφετέρου δε να επανέλθει το παλαιό καθεστώς του Ν.3851/2010, σύμφωνα με το οποίο η συνολική έκταση που θα καταλαμβάνουν τα φωτοβολταϊκά που εγκαθίστανται σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας. Προτείνεται η παρακάτω διατύπωση:

“Επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται μόνον αν οι προς υλοποίηση φωτοβολταϊκοί σταθμοί για τους οποίους έχουν ήδη εκδοθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή συν οι ήδη εγκατεστημένοι σταθμοί επί εδάφους, καλύπτουν εδαφικές εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας. Για την εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου χρησιμοποιούνται τα πιο πρόσφατα κατά περίπτωση στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Για τον υπολογισμό της κάλυψης λαμβάνεται υπόψη η οριζόντια προβολή επί του εδάφους των φωτοβολταϊκών στοιχείων”.

Η ρύθμιση αυτή αποκτά ένα επείγοντα χαρακτήρα και για ένα επιπλέον λόγο. Ως γνωστόν οι διαδικασίες της περιβαλλοντικής αδειοδότησης προβλέπουν έκδοση ΑΕΠΟ για μία δεκαετία και στη συνέχεια ανανέωση της ΑΕΠΟ. Ήδη τα παλαιότερα έργα φωτοβολταϊκών βρίσκονται σε διαδικασία ανανέωσης της ΑΕΠΟ για μια ακόμη δεκαετία, δεδομένου ότι οι συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν συνάψει έχουν 20ετή διάρκεια. Κάποιες διευθύνσεις αγροτικής οικονομίας όμως αρνούνται να δώσουν την έγκρισή τους για την ανανέωση με δικαιολογία την απαγόρευση που ισχύει για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ενώ τα έργα αυτά είχαν ήδη ΑΕΠΟ και λειτουργούν επί σειρά ετών!). Η στάση αυτή απειλεί να ακυρώσει υφιστάμενες επενδύσεις εκατοντάδων μεγαβάτ μόλις φτάσουν και αυτές στο στάδιο της ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων.

Συγκεκριμένα, κάποιες διευθύνσεις ισχυρίζονται ότι, ενώ βάσει του άρθρου 56§6 Ν.2637/1998 (που έχει αντικατασταθεί από το Ν.2945/2001 και εν συνεχεία από το Ν.3851/2010) προβλέπεται η δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, οπότε στην περίπτωση αυτή επιτρέπεται η έκδοση άδειας αν οι σταθμοί αυτοί καλύπτουν εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων του συγκεκριμένου νομού, ωστόσο προβλέπεται από το άρθρο 21 Ν.4015/2011 ότι η συγκεκριμένη διάταξη θα τεθεί σε ισχύ 10 μέρες μετά από την δημοσίευση ΦΕΚ με ΚΥΑ βάσει του άρθρου 56§2 Ν.2637/1998, όπως ισχύει, και η οποία θα καθορίζει τα γεωγραφικά όρια των αγροτεμαχίων υψηλής παραγωγικότητας. Προς το παρόν δεν έχει εκδοθεί ΚΥΑ για τα γεωγραφικά όρια και άρα αδυνατούν να προχωρήσουν σε εγκρίσεις ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων.

Να σημειώσουμε επίσης ότι, σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ, ενώ η συνταγματική επιταγή κρίνει ως ασυμβίβαστες ορισμένες χρήσεις (π.χ. κατοικία) σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εν τούτοις η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης καθιστά θεμιτές, ίσως μάλιστα και επιβεβλημένες παρεκκλίσεις ή αποκλίσεις από την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, εφόσον συγκεκριμένοι λόγοι δημοσίου ή κοινωνικού συμφέροντος τις δικαιολογούν.

Με βάση τον πρόσφατο Ν.4414/2016, στόχος της Πολιτείας είναι: η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε., κατά προτεραιότητα, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την ενίσχυση και ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας… στο πλαίσιο της ενιαίας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και την επίτευξη του στόχου συμμετοχής των Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας”. Είναι σαφές ότι μία “προτεραιότητα” πρέπει να διευκολύνεται, τη στιγμή μάλιστα που εξυπηρετεί το δημόσιο και κοινωνικό συμφέρον.

 

Επιδοτήσεις για αγροτική αυτοπαραγωγή με φωτοβολταϊκά

Επιδοτήσεις ως 500.000 ευρώ για χρήση ΑΠΕ σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις με τα «Σχέδια Βελτίωσης» – Προδημοσιεύτηκε η πρόσκληση

Προδημοσιεύτηκε  από το ΥΠΑΑΤ  η πρόσκληση των Σχεδίων Βελτίωσης που αφορά στη Δράση 4.1.1 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης» και στη Δράση 4.1.3 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) της Ελλάδας 2014-2020.

Τα «Σχέδια Βελτίωσης» αφορούν στην υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης (π.χ. ανανέωση μηχανολογικού εξοπλισμού) και στην υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων).

Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 256 εκατ. ευρώ.

Τα “Σχέδια Βελτίωσης” προβλέπουν επιδότηση από 40 ως 85%, καθώς και διευκόλυνση χρηματοδότησης των επενδύσεων με χορήγηση προκαταβολής εώς 50% της επένδυσης. Επίσης, σημειώνεται ότι η διαχείριση των δράσεων των Σχεδίων Βελτίωσης για μηχανολογικό εξοπλισμό και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα υλοποιηθεί από τις περιφέρειες.

Δικαιούχοι μπορεί να είναι ενεργοί γεωργοί – ενήλικες έως 60 ετών – αλλά και νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλει ΟΣΔΕ κατά το 2017. Επίσης, τα υποψήφια συλλογικά σχήματα πρέπει να εγγεγραμμένα και ενήμερα στο μητρώο, να έχουν 3 τελευταίες χρήσεις με κερδοφόρο μέσο όρο αποτελεσμάτων προ φόρων και αποσβέσεων και κύκλο εργασιών μεγαλύτερο των 30.000 ευρώ.

Στο 4.1.1 επιλέξιμες επενδύσεις είναι η ανέγερση, επέκταση, εκσυγχρονισμός γεωργικών κτιρίων και κατασκευών, η αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, η αγορά καινούργιου μελισσοκομικού και ανθοκομικού αυτοκινήτου, η αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση πολυετών μη ποωδών φυτειών των οποίων η εγκατάσταση δεν γίνεται με σπορά στον αγρό, η περίφραξη και διαμόρφωση αγροτεμαχίων, η αγορά εξοπλισμού Η/Υ και λογισμικού διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και οι γενικές άυλες δαπάνες.

Στο 4.1.3 επιλέξιμες επενδύσεις είναι η κατασκευή εγκαταστάσεων διαχείρισης των αποβλήτων, υποπροϊόντων και υπολειμμάτων της εκμετάλλευσης, η αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου εξοπλισμού για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που προσαρμόζονται στις ενεργειακές ανάγκες αυτοκατανάλωσης της εκμετάλλευσης, περιλαμβανομένων και εκείνων οι οποίες πρόκειται να δημιουργηθούν από τις υπόλοιπες προβλεπόμενες επενδύσεις της εκμετάλλευσης καθώς και γενικές άυλες δαπάνες.

Για όσους ενδιαφέρονται για επενδύσεις που συμβάλλουν στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην προστασία του περιβάλλοντος ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανέρχεται ανά αίτηση στήριξης: α) για τις εκμεταλλεύσεις φυσικών και νομικών προσώπων στα 150.000 ευρώ, με εξαίρεση τις επενδύσεις διαχείρισης των αποβλήτων, υποπροϊόντων και υπολειμμάτων της εκμετάλλευσης για τις οποίες ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανέρχεται ανά αίτηση στήριξης έως και τις 200.000 ευρώ και β) για συλλογικές επενδύσεις έως τις 150.000 ευρώ. Ο εν λόγω προϋπολογισμός μπορεί να ανέλθει έως και τα 500.000 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών της τελευταίας κλεισμένης χρήσης της ομάδας, ανέρχεται τουλάχιστον στο 25 % του αιτούμενου προϋπολογισμού. Σημειώνεται ότι ομάδες με λιγότερες από τρεις κλεισμένες χρήσεις δεν μπορούν να αιτηθούν προϋπολογισμό που υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ.

Οι περίοδοι υποβολής αιτήσεων στήριξης, το χρονοδιάγραμμα έκδοσης αποφάσεων έγκρισης και το όριο των πιστώσεων, η διαδικασία υποβολής, εξέτασης και αξιολόγησης των αιτήσεων στήριξης, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων και οι λοιποί όροι του προγράμματος θα προσδιορίζονται αναλυτικά στο θεσμικό πλαίσιο του μέτρου και στην απόφαση πρόσκλησης για την υποβολή αιτήσεων στήριξης της οικείας Περιφέρειας.

Δείτε αναλυτικά την πρόσκληση