Αν το θεσμικό πλαίσιο της αυτοπαραγωγής δεν βοηθήσει τους πολίτες να αποκτήσουν ενεργό ρόλο στην αγορά ενέργειας, δεν θα δημιουργηθούν οι αναγκαίες για τη χώρα επενδύσεις σε ΑΠΕ.
Η Greenpeace καταθέτει δημόσια προτάσεις για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου[1] της αυτοπαραγωγής και της εικονικής αυτοπαραγωγής, με στόχο την ουσιαστική ενσωμάτωση της κοινωνίας, και ιδιαίτερα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που σε μεγάλο βαθμό σήμερα αποκλείονται από τις ευεργετικές του διατάξεις. Ενόψει της επικείμενης ανάληψης πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για την προώθηση των ενεργειακών συνεταιρισμών, απαιτείται σημαντική βελτίωση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου προκειμένου να είναι εφικτό να αποκτήσουν οι πολίτες ενεργό ρόλο και συμμετοχή σε συλλογικά σχήματα αυτοπαραγωγής. Η Greenpeace καλεί την κυβέρνηση να ανοίξει τον δημόσιο διάλογο για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και καταθέτει τα βασικά σημεία που χρειάζονται επειγόντως βελτίωση.
Η αυτοπαραγωγή αποτελεί ζωτικής σημασίας εργαλείο ώστε η Ελλάδα να εκδημοκρατίσει τον ενεργειακό τομέα, να ενισχύσει τις τοπικές κοινωνίες που επενδύουν στις ΑΠΕ, αλλά και να εγκαινιάσει καινοτόμους τρόπους άσκησης κοινωνικής πολιτικής[2]. Η ουσιαστική προώθησή της, άλλωστε, συνάδει με το πνεύμα του υπό διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενέργεια (το λεγόμενο ‘χειμερινό πακέτο’), με βασικό, μάλιστα, επικοινωνιακό μήνυμα “καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες”[3].
Ωστόσο, σήμερα το θεσμικό πλαίσιο της αυτοπαραγωγής προβάλλει αρκετά εμπόδια στους πολίτες που επιθυμούν να γίνουν ενεργειακά αυτόνομοι (prosumers) [4], ενώ ιδιαίτερα η εικονική αυτοπαραγωγή επιτρέπεται μόνο σε επιλεγμένες κατηγορίες, όπως αγρότες και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης (εξαιρείται δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας όπως νοικοκυριά, επιχειρήσεις, ξενοδοχεία κτλ). Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι άδικες χρεώσεις (π.χ. ΕΤΜΕΑΡ, ΥΚΩ) που ανεβάζουν αδικαιολόγητα το κόστος επένδυσης σε ένα – ούτως ή άλλως – δυσχερές επενδυτικό περιβάλλον, αλλά και ορισμένες νομοθετικές αστοχίες που de facto αποτρέπουν επενδύσεις (λ.χ. η διάταξη στην εικονική αυτοπαραγωγή που επιβάλλει να ανήκουν στην ίδια τάση το φωτοβολταϊκό σύστημα και οι μετρητές κατανάλωσης ουσιαστικά μπλοκάρει τη δημιουργία ενεργειακών συνεταιρισμών).
Εν αναμονή της υποβολής του σχεδίου νόμου για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς, η Greenpeace συμβάλλει στον δημόσιο διάλογο συνοψίζοντας τα βασικότερα προβλήματα και τις ελλείψεις του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις και αλλαγές (ακολουθεί πίνακας με τις προτάσεις).
