O ΔΕΔΔΗΕ στην ιστοσελίδα του (http://www.deddie.gr) έχει δημοσιεύσει τη λίστα των αιτήσεων του πρώτου εξαμήνου (Μάιος-Οκτώβριος 2015) εφαρμογής του προγράμματος της αυτοπαραγωγή (Net-Metering – ΝΜ) στη χαμηλή τάση της Ηπειρωτικής χώρας και των διασυνδεδεμένων νήσων. Τα στατιστικά αυτά έχουν πολύ ενδιαφέρον και αντανακλούν τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα.
Ας πάμε λοιπόν στα στοιχεία. Συνολικά στο πρώτο εξάμηνο της εφαρμογής του ΝΜ έγιναν 284 αιτήσεις ισχύος 4,6 MW. Από αυτές οι 238, το 84%, δηλ. 3,9 MW, έχουν πάρει προσφορά σύνδεσης από το ΔΕΔΔΗΕ, το 51%, δηλ. 2,3 MW, των αιτούντων έχει υπογράψει προσφορά σύνδεσης και το 10%, δηλ. 0,58 MW έχουν συνδεθεί στο δίκτυο (λειτουργούν). Τα στοιχεία αυτά απεικονίζονται στο διάγραμμα που ακολουθεί.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η ταχύτητα ελέγχου των αιτήσεων από του ΔΕΔΔΗΕ είναι ικανοποιητική (το 84% των αιτήσεων έχουν λάβει προσφορά σύνδεσης). Η εμπειρία δείχνει ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων όποιος υποβάλλει αίτηση για ΝΜ λαμβάνει προσφορά σύνδεσης σε λιγότερο από 3 μήνες, τουλάχιστον με τον παρόντα ρυθμό αιτήσεων.
Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται ότι το 88% των αιτήσεων αφορά αιτήσεις για εγκαταστάσεις σε στέγη, όπως άλλωστε είναι και το λογικό. Ένα 12% των αιτήσεων αφορά εγκαταστάσεις σε γήπεδα.
Χώρος Εγκατάστασης Πλήθος Ποσοστό
Επί Εδάφους 34 12.0%
Επί Κτιρίου 250 88.0%
Grand Total 284 100.0%
Η κατανομή των αιτήσεων ανά ισχύ δείχνει ότι από τις 284 αιτήσεις του πρώτου εξαμήνου ισχύος του ΝΜ στην χαμηλή τάση το 47% είναι για εγκαταστάσεις μικρότερες των 10 kWp, και άλλο ένα 26% εγκαταστάσεις από 10-20 kWp. Δηλ. το 75% περίπου των αιτήσεων αφορά εγκαταστάσεις μέχρι 20 kWp. Η πλειονότητα των αιτήσεων για εγκαταστάσεις μικρότερες των 10 kWp αφορούν ιδιώτες. Αυτό έχει ενδιαφέρον διότι η εντύπωση της αγοράς ήταν ότι το ενδιαφέρον των ιδιωτών (πχ οικιακός τομέας) θα ήταν πολύ μικρότερος τουλάχιστον στην αρχή της εφαρμογής του προγράμματος ΝΜ.
Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει και η χρονική κατανομή των αιτήσεων εντός του εξαμήνου Μαΐου-Οκτωβρίου 2015. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα που ακολουθεί, το Μάιο υπήρξε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, έγιναν 99 αιτήσεις δηλ. το 1/3 του συνόλου των αιτήσεων της περιόδου. Το ενδιαφέρον μειώνεται μέχρι τον Αύγουστο 2015 και από τον Σεπτέμβριο αρχίζει πάλι να αυξάνει. Ας μη ξεχνάμε ότι κυρίως η εφαρμογή των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls) του Ιουνίου καθώς και οι εκλογές του Σεπτεμβρίου επέδρασαν στην εξέλιξη του προγράμματος.
Υπενθυμίζεται ότι από 30 Οκτωβρίου 2015 ο ΔΕΔΔΗΕ δέχεται αιτήσεις ΝΜ και για τη μέση τάση. Οι αιτήσεις αυτές αφορούν εγκαταστάσεις από 100 kWp μέχρι 500 kWp. Φυσικά αφορά σχετικά μεγάλα έργα για εμπορικούς καταναλωτές (βιοτεχνίες, ξενοδοχεία κτλ). Η απόδοση αυτών των έργων είναι σαφώς αποδοτικότερη οικονομικά αρκεί να υπάρχει ανάλογη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος (τουλάχιστον 150 MWh ανά έτος για τα 100 kWp και μέχρι 750 MWh για τα 500 kWp).
Το συμπέρασμα είναι ότι η αγορά είναι επιφυλακτική και το κλίμα επιβαρύνεται από τους κεφαλαιακούς ελέγχους που δυσκολεύουν κυρίως την εισαγωγή εξοπλισμού, αλλά και για τη μέση τάση που αφορά μεσαία έργα και εμπορικούς καταναλωτές χρειάζεται η ενεργοποίηση των τραπεζών. Υπενθυμίζεται το ανάλογο, πώς δηλαδή ξεκίνησε η αγορά του οικιακού φωτοβολταϊκού (των 10 kWp) το 2009. Πρακτικά ξεκίνησε ένα χρόνο μετά με την δυναμική ενεργοποίηση των τραπεζών που διαφημίζοντας τα σχετικά τραπεζικά τους προϊόντα, έδωσαν ώθηση στην αγορά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε τουλάχιστον τα 50 MW οικιακών ετησίως τα επόμενα χρόνια.
Το καλό με το ΝΜ είναι ότι αποτελεί πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας και δεν επιβαρύνεται ο καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος. Το ιδανικό είναι ο συνδυασμός του ΝΜ με αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες) που βελτιώνει και την απόδοση του συστήματος αλλά και συμβάλλει στην αποκεντρωμένη παραγωγή οπότε δεν επιβαρύνεται και το δίκτυο του ηλεκτρικού ρεύματος. Ο ΣΕΦ έχει συζητήσει με το ΔΕΔΔΗΕ για την πρόβλεψη χρήσης μπαταριών στο πρόγραμμα του ΝΜ. Βέβαια το κόστος των μπαταριών είναι ακόμα υψηλό αλλά αναμένεται με την αύξηση της παραγωγής τους διεθνώς να μειωθεί στα επόμενα χρόνια.
Οι εκτιμήσεις είναι ότι το πρόγραμμα του ΝΜ στη χαμηλή και στην ΜΤ, εφόσον παραμένουν οι τρέχουσες συνθήκες (κεφαλαιακοί έλεγχοι και έλλειψη ρευστότητας στην αγορά από τις τράπεζες), θα είναι μία μικρή αγορά των μερικών MW ετησίως. Οι προοπτικές είναι μεγάλες εφόσον ομαλοποιηθεί η ρευστότητα στην αγορά, οπότε μπορεί να φτάσει τουλάχιστον στα 50 MW ετησίως. Ο συνδυασμός δε του ΝΜ με την αποθήκευση, την ηλεκτροκίνηση και τα έξυπνα δίκτυα είναι δυνατόν να δημιουργήσει μία βιώσιμη και υγιή αγορά μεγαλύτερη των 50 MW. Αυτό σημαίνει ανάπτυξη, 2350 άμεσες και έμμεσες νέες θέσεις εργασίας (με βάση υπολογισμούς του ΣΕΦ που βασίζονται σε διεθνείς μελέτες) και 50-60% εγχώρια προστιθέμενη αξία (λαμβάνοντας υπόψη και τη συντήρηση και λειτουργία – O&M).
Όλες οι προβλέψεις είναι ότι τα επόμενα χρόνια οι ΑΠΕ και ιδιαίτερα η ηλιακή ενέργεια θα παίξει ηγετικό ρόλο στην ηλεκτροπαραγωγή σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες που προαναφέραμε. Αυτή η εξέλιξη είτε μας αρέσει είτε όχι δεν μπορεί να εμποδιστεί.
Καλώς ή κακώς η επιστήμη και η τεχνολογία κινείται πάντα γρηγορότερα από την Πολιτική.
* Δρ. Σωτήρης Καπέλλος
Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ)
