Η βασική παρατήρηση του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών είναι πως, σε αρκετές από τις κατηγορίες χρήσεων γης (άρθρα 3, 4, 5, 7, 15, 17), δεν προβλέπεται η εγκατάσταση ΑΠΕ, κάτι που αντίκειται όχι μόνο σε υφιστάμενες σήμερα ρυθμίσεις, αλλά και στον διεθνή και εθνικό στόχο της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ στον αστικό ιστό και γενικότερα στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας.
Ειδικότερα:
Με βάση την ισχύουσα σήμερα YA Αριθμ. ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 24461, “Εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ από αυτοπαραγωγούς με συμψηφισμό ενέργειας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 14Α του Ν. 3468/2006”, ΦΕΚ 3583Β/31-12-2014, “φωτοβολταϊκά συστήματα τα οποία εγκαθίστανται στον ίδιο ή όμορο χώρο με τις εγκαταστάσεις κατανάλωσης τις οποίες τροφοδοτούν και οι οποίες συνδέονται στο Δίκτυο. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπορεί να εγκαθίστανται επί κτιρίων ή επί εδάφους ή άλλων κατασκευών, περιλαμβανομένων και αυτών του πρωτογενούς τομέα, σύμφωνα με την κείμενη πολεοδομική νομοθεσία”.
Με βάση όμως το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που αποκλείει την εγκατάσταση ΑΠΕ σε περιοχές κατοικίας, κοινωφελών λειτουργιών, αγροτικής χρήσης κ.α., ακυρώνεται στην πράξη η δυνατότητα της αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όταν η προώθησή της αποτελεί υποτίθεται διακηρυγμένο στόχο της πλειοψηφίας των πολιτικών φορέων στο Κοινοβούλιο.
Κρίνεται σκόπιμο λοιπόν να διευκρινιστεί πως σε περιοχές εντός σχεδίου και εντός οικισμών, επιτρέπεται η τοποθέτηση εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών σε αδόμητα οικόπεδα σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν και για τις εκτός σχεδίου περιοχές, καθώς τα συστήματα αυτά αφενός δύνανται να εξυπηρετούν ανάγκες αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό ή/και με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, αφετέρου δε, συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, στην επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων και στην ενίσχυση και ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Η ρύθμιση αυτή ισχύει (ανεξαρτήτως ισχύος των συστημάτων) και για αδόμητα οικόπεδα σε οργανωμένους υποδοχείς μεταποιητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, όπως περιοχές ΒΙ.ΠΕ., ΒΙ.ΠΑ., ΒΙΟ.ΠΑ., Τεχνοπόλεις και άλλες μορφές Βιομηχανικών και Επιχειρηματικών Περιοχών (Β.Ε.ΠΕ.) καθώς και τα επιχειρηματικά πάρκα, και στους οικισμούς χωρίς σχέδιο.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το μη επιτρεπτό της εγκατάστασης ΑΠΕ σε περιοχές αγροτικής χρήσης. Κάτι τέτοιο αντιβαίνει την κοινή λογική στην περίπτωση της εγκατάστασης μονάδων βιομάζας-βιοαερίου ή/και μικρών ανεμογεννητριών (από ιδιώτες ή/και συνεταιριστικά σχήματα αγροτών κατά το επιτυχημένο παράδειγμα άλλων χωρών), ερχόμενο σε αντίθεση με τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προώθηση συνεταιριστικών ενεργειακών εγχειρημάτων στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού. Το ίδιο προβληματική είναι η ρύθμιση και στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών. Το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος επεκτείνει την απαγόρευση του Ν.4015/2011 (ο οποίες απαγορεύει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γαίες υψηλές παραγωγικότητας) σε όλες τις περιοχές με αγροτική χρήση. Σημειώνουμε ότι όλες οι αρδευόμενες εκτάσεις θεωρούνται γαίες υψηλής παραγωγικότητας, οπότε η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού από επαγγελματία αγρότη για να καλύψει τη ζήτηση μιας αντλίας στο χωράφι του ή από έναν ΓΟΕΒ ή ΤΟΕΒ για τις ανάγκες ενός αντλιοστασίου είναι πρακτικά αδύνατη.
Σημειωτέον ότι η γεωργική έκταση που μένει ακαλλιέργητη είναι 125,5 φορές μεγαλύτερη από την έκταση που δεσμεύουν όλα τα φωτοβολταϊκά που έχουν εγκατασταθεί στη χώρα μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η γεωργική γη στην Ελλάδα ανέρχεται σε 36,8 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων καλλιεργούνται τα 31,7 εκατ. στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι τα εγκατεστημένα σήμερα φωτοβολταϊκά δεσμεύουν το 0,1% της γεωργικής γης ή αλλιώς το 0,03% της έκτασης της χώρας.
Προτείνουμε λοιπόν, αφενός να μην υπάρξει καθολική απαγόρευση της εγκατάστασης ΑΠΕ σε περιοχές με αγροτική χρήση, αφετέρου δε να επανέλθει το παλαιό καθεστώς του Ν.3851/2010, σύμφωνα με το οποίο η συνολική έκταση που θα καταλαμβάνουν τα φωτοβολταϊκά που εγκαθίστανται σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας. Προτείνεται η παρακάτω διατύπωση:
“Επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται μόνον αν οι προς υλοποίηση φωτοβολταϊκοί σταθμοί για τους οποίους έχουν ήδη εκδοθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή συν οι ήδη εγκατεστημένοι σταθμοί επί εδάφους, καλύπτουν εδαφικές εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας.
Για την εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου χρησιμοποιούνται τα πιο πρόσφατα κατά περίπτωση στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Για τον υπολογισμό της κάλυψης λαμβάνεται υπόψη η οριζόντια προβολή επί του εδάφους των φωτοβολταϊκών στοιχείων”.
Θυμίζουμε επίσης ότι με βάση τον πρόσφατο Ν.4414/2016, στόχος της Πολιτείας είναι: “η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε., κατά προτεραιότητα, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την ενίσχυση και ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας… στο πλαίσιο της ενιαίας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και την επίτευξη του στόχου συμμετοχής των Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας”. Είναι σαφές ότι μία “προτεραιότητα” πρέπει να διευκολύνεται και όχι να εμποδίζεται με αναίτιους φραγμούς.
